25 jaar Sensortechnologie in Groningen
Het Noorden heeft momenteel enkele zeer spraakmakende nieuwe trajecten op het gebied van sensortechnologie met bijvoorbeeld de IJkdijk of LOFAR, maar inzet van sensortechnologie blijkt in Groningen dus al een kwart eeuw te bestaan. Het bedrijf dat dit doet is P. Borsboom Sensortechnology & Consultancy bv, in april 1983 opgericht door Peter Borsboom. Het is gespecialiseerd in de ontwikkeling van sensor/meetsystemen ten behoeve van de primaire voedingssector, de voedingsindustrie, de medische en tandheelkundige sector.
PB Sensortechnology & Consultancy bv is betrokken bij nogal futuristisch ogende en zeer uiteenlopende projecten. Zoals het met behulp van computer- en sensortechnologie verbeteren van gelaatsprothesen voor mensen met een geschonden gezicht. De sensoren worden gebruikt om deze prothesen op zo realistisch mogelijke wijze van kleur, kleurvariatie en textuur te voorzien. Speciaal daarvoor is een nieuwe meetopstelling (sensor) ontwikkeld om kleur, de variaties en de kleurbepalende lichtverstrooiing en -absorptieprocessen van de huid te meten.
Met die sensor wordt het ook haalbaar de bewijsvoering inzake huidbeschadigingen t.b.v. van de forensische geneeskunde te verbeteren. Een spin-off betreft sensoren die verdere optimalisatie in de melkproductie op veehouderijen haalbaar maakt. Een ander pad is het toepassen van de kennis bij het onderzoek van bodemstructuren. Een bijzondere toepassing is binnenkort wellicht het verbeteren van de opsporingstechniek van landmijnen.
'Sinds het bedrijf werd opgericht is de ontwikkeling van sensoren gericht op het oplossen van allerlei biologische, medische en industriële procesproblemen. De vraag komt merendeels vanuit de industrie. Essentieel is inzicht te krijgen in die processen en samen ook het aspect van toegevoegde waarde te bewaken. De sensor is een technische oplossing, het meeste werk betreft feitelijk de functionaliteit en de te bereiken toegevoegde waarde'.
Het is in het 25 jarig bestaan regelmatig voorgekomen dat met de ontwikkeling van een speciale sensor een procesprobleem kon worden opgelost. De sensor is niet altijd een eindresultaat. Bij processen die van nature variëren ligt dat duidelijk anders. 'Daar is het haalbaar met behulp van sensoren en informatica het proces te sturen', zegt directeur en oprichter Peter Borsboom.
Sensortechnologie in termen van industriële activiteit met enige schaalgrootte in het Noorden lijkt Borsboom wat ver gegrepen. Er zijn volgens hem zeker kansen maar die liggen meer in uitbreiden van bestaande bedrijfsactiviteiten. 'Ik werk regelmatig samen met Lode Medical bv, als zich iets leuks voor doet kunnen zij dat uitbaten. Sensorontwikkeling is een vak, produceren en vermarkten ook. Sensoren zijn een klein (soms onmisbaar) facet in een productieproces. De informatiestroom die sensoren genereren levert mogelijk meer werkgelegenheid in de informaticasfeer. 'Als we het goed gedaan hebben is er een aanzienlijke verlaging van proceskosten of productverbetering te bereiken. Sensoren maken het haalbaar processen verder te automatiseren. De melkveehouderij is een van de sectoren waar veel kansen liggen om voor de melkveehouders de proceskosten te verlagen, de capaciteit per man of vrouw te vergroten, maar ook essentiële winst te bereiken in het dierwelzijn'.
Borsboom Sensortechnology begon in 1983 op verzoek van slachterijen. De vleeskwaliteit waaronder vleeskleur en de omzetting van spier naar vlees waren onderwerp. De ontwikkeling heeft onder andere geleid tot een Europese standaard voor vleeskleurbepaling. Borsboom heeft ook bijdragen kunnen leveren aan het verbeteren van bedrijfsprocessen bij bedrijven als AVEBE en bij ontwikkeling van diagnosesystemen voor het UMCG.
'Sensortechnologie is vooral een tool om problemen tot oplossing te brengen. De term Sensortechnologie als economische kernactiviteit dekt onvoldoende de lading. Dat laat zich illustreren met de twee tot verbeelding sprekende voorbeelden in het Noorden: LOFAR en de IJKDIJK. LOFAR dankt zijn bestaan aan sensortechnologie. Door slim denkwerk van Jaap Bregman van ASTRON, is de gevoeligheid en het vermogen van radiotelescopen enorm te verbeteren. Het genereert extra economische activiteit en aanzienlijke mogelijkheden voor astronomen het inzicht in het heelal te vergroten. De sensoren zijn briljant door hun eenvoud. De daarop aansluitende technologie en dataverwerking is veel complexer. Beter inzicht in het proces, daar gaat het om'. Borsboom is niet betrokken bij de IJkdijk; de dijk vol sensoren stoppen is volgens hem niet opportuun. Technieken waarmee je periodiek de grondzetting, laagstructuren, wateropnamecapaciteit en andere fenomenen volgt, door met een karretje vol er overheen te rijden, lijken hem van meer belang.
Volgens Borsboom zijn het vooral de huidige pijlers van de economie in het Noorden: energie, water, agrarische productie en de medische sector die met inzet van sensortechnologie hun positie zullen versterken. Niet zo zeer het produceren van bijzondere chips of sensoren, maar ontwikkeling gericht op het oplossen van problemen in de genoemde pijlers is volgens hem het perspectief. 'Als een sensor wereldwijd toepasbaar is, kunnen we proberen een stuk van de vermarkting te pakken. De infrastructuur rond bijvoorbeeld Eindhoven en andere regio's in de wereld zijn vaak beter ingericht om te produceren'.