CEO van Ofichem pleit voor het terughalen van medicijnproductie naar Europa
Nederland is te afhankelijk van de productie van medicijnen in China en India. Dat zegt Weite Oldenziel, CEO van Ofichem uit Ter Apel. Hij pleit er in een magazine van de Rijksuniversiteit Groningen voor om de productie van veelgebruikte medicijnen terug te halen naar Europa, ook al zitten daar haken en ogen aan. De Ofichem Groep maakt onder meer actieve ingrediënten voor medicijnen en het bedrijf handelt ook in grondstoffen voor geneesmiddelen. Het is een van de laatste Nederlandse – en Europese – bedrijven die nog grondstoffen voor medicijnen maakt.
CEO Oldenziel waarschuwde vorig jaar ook al eens voor de afhankelijkheid van China en India als pillendraaiers van de wereld. “Ik heb me vijftien jaar een roepende in de woestijn gevoeld”, zegt hij in het artikel. “De afgelopen 25 jaar hebben we de geneesmiddelenindustrie laten weglekken uit Europa. Een virus had ik zelf niet voorspeld, maar ik heb wel altijd gezegd: als er een keer handelsembargo komt, zit opeens overal de rem op en ontstaan er in Nederland medicijn-tekorten.” De rem was in dit geval de lockdown in China en India, waardoor fabrieken sloten en de productie van medicijnen kwam stil te liggen. “Corona is een tijdelijke accelerator geweest, maar het probleem bestond al en neemt alleen maar toe."
Weggeconcurreerd
De afhankelijkheid van China en India is mede te wijten aan pogingen om de zorgkosten te beperken. “De Chinese en Indiase bedrijven die met staatsteun Europese en Amerikaanse bedrijven hebben weggeconcurreerd, produceren vooral generieke, oftewel merkloze medicijnen”, zegt Oldenziel. “Tachtig procent van de middelen bij de apotheek zijn generiek, bijvoorbeeld pijnstillers, bloeddruk- en cholesterolverlagers, en antibiotica. Tegelijkertijd kregen in het Westen zorgverzekeraars een regiefunctie om de zorgkosten te beteugelen. Zij hebben veel druk uitgeoefend op de generieke industrie om medicijnen goedkoper te maken. Daardoor verplaatsten deze farmaceutische bedrijven uiteindelijk hun productie naar China en India.”
Antibiotica en pijnstillers
Hoewel de coronacrisis de afhankelijkheid duidelijker dan ooit maakte, gaat het Oldenziel om de medicijnen waaraan al voor die tijd tekorten ontstonden. “Op de medicijnen die bij Covid-19 veel op de IC werden gebruikt, kun je niet anticiperen. Bij een volgende virusuitbraak heb je waarschijnlijk een heel ander arsenaal aan producten nodig. Het gaat mij, plat gezegd, om primaire medicatie voor levensbedreigende ziektes waaraan we de afgelopen vijfhonderd jaar het meest frequent overleden. Zorg dus dat we in Europa weer zelfvoorzienend worden in de productie van basale medicatie als antibiotica, pijnstillers, ontstekingsremmers en primaire anti-kanker- medicatie.”
Enorme investeringen
De oplossing lijkt eenvoudig: ga weer in Europa geneesmiddelen produceren. De praktijk is echter weerbarstig, zegt Oldenziel. “Productiefaciliteiten voor medicijnen zijn er wel, maar op het gebied van de actieve bestanddelen van medicijnen, de grondstoffen, zijn de infrastructuur en kennis grotendeels verdwenen. De meeste grondstoffen voor generieke geneesmiddelen kunnen we niet meer zelf produceren. Dat opnieuw op te bouwen, vergt enorme investeringen. Bovendien, het mogen produceren, het hebben van een licentie en het vergoed krijgen van de kosten van medicijnen door zorgverzekeraars wordt al door drie verschillende overheidsinstanties geregeld, met alle een eigen agenda, die regelmatig met elkaar conflicteren.”
Koninkrijkjes
Een strakke regie op EU-niveau is volgens Oldenziel de beste methode om tot resultaten te komen. “Maar ik ben niet bar onder de indruk van het vergezicht van de politiek, ook niet op Europees niveau. Het probleem is geïdentificeerd, maar er moet iets gebeuren. Ik vond dat de Nederlandse overheid tijdens de coronacrisis veel slagkracht toonde met het oplossen van medicijntekorten door alle koninkrijkjes van de ziekenhuisapotheken te centraliseren. Onder druk werd opeens veel vloeibaar, dus ik zou zeggen: hou die druk erop. Maar de praktijk leert dat het een complex, mondiaal probleem is.”