Gezond gedrag kinderen beloond met Groningse FitGaaf-kalender
‘Als je wilt dat mensen gezonder eten en leven moet je de levensstijl aanpassen. En dat kan het beste wanneer ze zo jong mogelijk zijn. Uit de psychologie is bekend dat je gedrag het best kunt beïnvloeden met positieve prikkels: dat is beter dan straffen. Dat is de achterliggende gedachte achter de FitGaaf-methode’, vertelt bedenker en eigenaar van FitGaaf, Tom Steffens. De kalender met stickers is onderdeel van een bredere methode, waaronder ook de educatieve uitleg op scholen, en de online ondersteuning via website en mailings vallen.
De FitGaafmethode lijkt te werken. Niet alleen heeft de kalender zo’n tienduizend kinderen bereikt, daarvan heeft zeventig procent, oftewel zevenduizend kinderen, de kalender tenminste één week actief gebruikt. Met zeven gezonde stickers per dag, zijn dat minstens 49 momenten van gezonde reflectie en beloning van gezond gedrag van het kind. Een mooi resultaat voor een preventieve aanpak, aldus Steffens.
‘Ik ben al in 2012 op het idee gekomen van de kalender. Ik werkte toen als student in een fitnesscentrum, waar ik volwassenen begeleidde. Ik zag hoe moeilijk het is om gedrag te veranderen, vanwege de ingesleten routines van mensen. Het gaat na wat goede voornemens een poosje goed, maar daarna verval je in het oude gedrag. Dus ik dacht: goede routines en structuur moet je jong aanleren.’
Van psychologen had hij begrepen dat je intrinsieke motivatie bij mensen een zetje in de juiste richting kunt geven door positief gedrag te belonen. Uit samenwerking met de opleiding Toegepaste Psychologie van de Hanze Hogeschool Groningen, bleek vervolgens dat die beloning echter niet te groot moet zijn, want anders blijven mensen alleen extrinsiek gemotiveerd. Passend belonen werd de filosofie achter zijn methode en stickers de bewust bescheiden vorm van beloning.
‘Wij, van FitGaaf, gaan scholen langs en geven in de klassen uitleg over de kalender, en coaching. Zodra de kinderen weten hoe het werkt krijgen ze de kalender meer naar huis, en kunnen ze er mee aan de slag. Trouwens: ook ouders mogen mee doen en zichzelf belonen voor goed gedrag door een sticker te plakken’, zegt Steffens. Dankzij de kalender zie je in één oogopslag wat goed gaat, maar ook wat beter zou kunnen.
De resultaten van het gebruik van de Groningse kalender lijken tot nu toe dus veelbelovend. Steffens weet zich ook gesteund door organisaties als de Rijksuniversiteit Groningen, Huis voor de Sport of het Healthy Ageing Netwerk.
Het enige is dat de gunstige resultaten Tom Steffens wel voor nieuwe, praktische problemen stellen. Want zijn zaak is een eenmansbedrijf, versterkt met stagiaires, maar om nog kinderen en ouders te bereiken, zal hij meer versterking nodig hebben.
Daarnaast heeft Steffens nog een droom. ‘Mijn grote droom is om deze aanpak ook te voorzien van een digitale laag. Ik bedoel: behalve een kalender voor op de koelkast is het ook mooi om een app te ontwikkelen, met mini-games, voor een nog groter bereik, mogelijkheden tot gepersonaliseerde ondersteuning en voor een nog grotere impact’, aldus Tom Steffens.