Reducept: revolutionair in pijnbestrijding
In Nederland leven ruim twee miljoen mensen met chronische pijn. Dat zijn er meer dan alle patiënten met hart- en vaatziekten én suikerziekte bij elkaar. Chronische beheerst vaak het hele leven. Om iemand de controle over hun leven en hun pijn terug te geven, ontwikkelden de Noord-Nederlandse ondernemers Louis Zantema en Margryt Fennema een innovatieve methode om mensen met chronische pijn de controle over hun leven terug te geven en efficiënt te bestrijden. Het resulteerde in Reducept: een virtual reality-spel die vaardigheden aanleert zodat patiënten in het dagelijks leven beter weten om te gaan met de pijn en hun kwaliteit van leven vooruitgaat.
Brandalarm
GZ-psycholoog Louis Zantema vergelijkt pijn met een brandalarm. ‘Een brandalarm gaat af om te waarschuwen, maar dat hoeft niet te betekenen dat er brand is. Zo werkt het in je lichaam soms ook. Mensen met chronische pijn, hebben vaak een alarmsysteem die te scherp staat afgesteld, waardoor hij af en toe onnodig afgaat. Er is dan niet per se sprake van letsel.’ Als voorbeeld noemt hij het verhaal van een bouwvakker die op de bouwplaats op een spijker stapt. ‘De spijker ging dwars door zijn schoen heen. Met enorm veel pijn ging de man naar het ziekenhuis waar zijn schoen werd opengeknipt. De artsen zagen toen dat de spijker tussen zijn tenen zat, hij was er dus helemaal niet doorheen gegaan. Maar omdat zijn hersenen iets registreerden wat héél veel pijn moest doen, voelde hij dat ook.’
Alarmsysteem beter afstellen
Normaal gesproken verdwijnt pijn weer. Als iemand met een hamer op zijn duim slaat, ebt dat na een tijdje vanzelf weer weg. Bij mensen met chronische pijn houdt de pijn aan. Maanden, jaren, soms zelfs het hele leven. ‘Het leven wordt er compleet op aangepast. Veel mensen slapen slecht, kunnen niet meer werken of kunnen niet zonder pijnmedicatie’, legt Louis uit. Als GZ-psycholoog komt Louis veel mensen met dit ziektebeeld tegen. ‘Voor Reducept legde ik tijdens gesprekken met patiënten uit wat pijn is, wat het doet en wat voor invloed de hersenen hierop hebben. Ik gaf mensen handvaten om de pijn draaglijker te maken, maar merkte dat er vaak te weinig tijd of capaciteit was om daar echt verdere stappen in te zetten.’
Margryt kwam tijdens haar afstuderen in aanraking met technologie in de zorg. Zij vond het zo interessant dat zij een master “Digitale innovatie in de Gezondheidszorg” volgde aan NHL Stenden. In dat kader kwam ze in 2017 Louis tegen die destijds in het Medisch Centrum Leeuwarden als psycholoog werkte. Hij studeerde in Groningen aan de Rijksuniversiteit. Samen kwamen ze eind 2017 op het idee van Reducept.
Reis door het lichaam
‘De informatie die Louis gaf aan de patiënten was heel waardevol, alleen vonden patiënten het moeilijk om daar thuis iets mee te doen. Uiteindelijk kwamen we samen met de patiënt op het idee van een VR-bril met een spel’, vertelt Margryt. In het spel maakt de gebruiker een reis door het eigen lichaam. ‘Mensen spelen een spel, maar tegelijkertijd krijgen ze ook informatie en leren ze spelenderwijs vaardigheden om in het dagelijks leven de pijn beter te controleren.’ De samenwerking met patiënten stond in de productontwikkeling centraal – welke beelden, kleuren en welke muziek past bij de pijn? De VR-bril triggert het emotionele brein. ‘Het is erg bijzonder, want ook al weet je rationale brein dat de wereld in VR niet echt is en dat je een spel speelt, je emotionele brein denkt wel dat het echt is. Dus of je het nou wil of niet, het spel beïnvloedt de pijn op een positieve manier’, vult Louis aan.
Inmiddels zijn er al goede resultaten geboekt en heeft het tweetal de Noord-Nederlandse voorronde van de Nationale Zorginnovatieprijs gewonnen. ‘Maar het gaat uiteindelijk om de patiënten en wat zij ervan vinden. De resultaten zijn veelbelovend: veel patiënten slapen beter, nemen minder medicatie en zijn weer veel actiever, en dat al na een paar weken oefenen,’ legt Louis uit. ‘Dat is fantastisch om te horen. Daar doen we het voor.’
Oefenen met de app
De twee jonge ondernemers willen dit jaar blijven testen in samenwerking met diverse zorginstellingen om vervolgens hun game in augustus 2019 verder uit te rollen. ‘Aangezien maar een klein percentage mensen met chronische pijnklachten onder behandeling staat, willen we er daarom voor zorgen dat in de toekomst ook mensen zonder behandeling gebruik kunnen maken van ons spel. Bijvoorbeeld door middel van een VR-app op hun telefoon.’
Er staat nu een gedegen bedrijf, maar in de aanloop naar deze fase volgden Margryt en Louis het VentureLab North programma uit Groningen. ‘Businessplannen maken, contacten leggen, kapitaal werven; via het programma van hen en door de aanvullende trainingen leerden we veel. En dat gaf ons veel vertrouwen.’ En inderdaad, de jonge entrepreneurs mogen trots op zichzelf zijn. Iets wat met een idee begon is nu uitgegroeid tot een goedwerkend bedrijf. Naast Margryt en Louis werken er nog drie programmeurs en drie andere medewerkers. ‘Dat is zo ontzettend gaaf!’ knikt Margryt enthousiast. ‘Allemaal voortvloeiend uit dezelfde passie; namelijk mensen met chronische pijn helpen. Want daar doen we het voor!’
Bron: https://northernknowledge.nl/verhalen/revolutionair-in-pijnbestrijding-relievr/